Jest to indywidualny numer identyfikacyjny telefonu komórkowego GSM lub UMTS.
Można wyświetlić go w każdym telefonie po wybraniu sekwencji *#06#
Numer IMEI jest używany przez sieć GSM, aby zidentyfikować konkretne urządzenia, zatem może być używany do zablokowania skradzionych telefonów. Na przykład, jeśli telefon został skradziony, właściciel może wziąć z Policji pisemne zaświadczenie o zgłoszeniu kradzieży telefonu (z podanym numerem IMEI, podpisem policjanta i pieczątką), udać się do swojego operatora sieci i zlecić zablokowanie telefonu. Taka sprawę można załatwić w Polsce tylko osobiście. Blokada IMEI sprawia, że telefon jest bezużyteczny, niezależnie od tego czy karta SIM zostanie zmieniona.
W przeciwieństwie do numerów ESN lub MEID w CDMA i innych systemach bezprzewodowych sieci, IMEI jest używany tylko do identyfikacji urządzeń i ma nietrwały lub częściowo trwały kontakt z abonentem.Natomiast abonent jest zidentyfikowany przez transmisje numeru IMSI, który znajduje się na karcie SIM, który może być (w teorii) przeniesiony do każdego mikrotelefonu. Jednak wiele funkcji sieciowych i zabezpieczeń działa dzięki rozpoznawaniu urządzenia używanego przez abonenta.